خودآموز دانشجویار

 آدرس عمومى تمامى صفحات و منابع دیگر بر روى وب جهانى است.

به عبارت دیگر، مشخص‌کننده موقعیت مکانی یک منبع در اینترنت یا شبکه‌هایی مشابه اینترنت است.

هنگامی‌که مقاله، پایان‌نامه، کتاب و به‌طورکلی هر نوع منبع اطلاعاتی را در تحقیقات و یا صحبت‌های خود مورداستفاده قرار می‌دهید، باید مشخصات و نشانی آن منبع را ذکر کنید. این همان استناد است.

به عبارت دیگر، یادداشت ارجاعی به اثری که از آن عبارتی نقل شده است.

واژه ای که دلالت بر موضوع خاص دارد و مفهوم آن به مراتب محدودتر از واژه ای است که معنای عام و و سیعی دارد.

مانند «کبوتر» که خاص تر از «پرندگان» است. 

واژه ای که دلالت بر موضوع عام دارد و مفهوم آن به مراتب وسیع تر از واژه ای است که معنای خاص دارد.

مانند «جانداران»  که عام تر از «پرندگان» است.

 کلمات مرتبط با مفاهیم اصلی، مشابه آن مفاهیم نیستند بلکه مفاهیم مرتبط با آن را ارائه می‌دهند.

کلمات مرتبط همچنین می‌توانند گسترده‌تر یا خاص‌تر از موضوع اصلی باشند.

به‌طور مثال کلیدواژه یاددهی و یادگیری ازجمله کلیدواژه‌های مرتبط با مفهوم آموزش است.

کلمات دانشجو و دانشگاه، با همدیگر مرتبط اند.

شما قبل از متمرکز شدن بر موضوع باید آشنایی مقدماتی با آن حوزه موضوعی داشته باشید. این اطلاعات برای تصمیم‌ گیری و استدلال به شما کمک می‌کند. به این اطلاعات، اطلاعات مقدماتی یا زمینه ای گویند.

حداقل جرئیات مربوط به یک اثر، که برای شناسایی و دستیابی به آن اثر لازم است.

برای شناسایی و دستیابی به یک مقاله مجله به اطلاعاتی مانند نام نویسنده، عنوان مقاله، نام مجله، تاریخ انتشار، شماره و جلد مجله و شماره صفحه نیاز دارید.

برای شناسایی و دستیابی به یک مقاله همایش، به اطلاعاتی مانند نام نویسنده، عنوان مقاله، نام همایش، تاریخ برگزاری همایش و محل برگزاری همایش نیاز دارید.

برای شناسایی و دستیابی به یک پایان نامه، به اطلاعاتی مانند نام دانشجو، عنوان پایان نامه، رشته و مقطع تحصیلی دانشجو و نام دانشگاه نیاز دارید.

برای شناسایی و دستیابی به یک کتاب، به اطلاعاتی مانند نام نویسنده، عنوان کتاب، تاریخ انتشار، نام ناشر و محل انتشار کتاب نیاز دارید.

برای شناسایی و دستیابی به یک مطلب اینترنتی، به اطلاعاتی مانند نام نویسنده مطلب، عنوان مطلب، تاریخ انتشار یا تاریخ دستیابی به مطلب و آدرس سایت اینترنتی نیاز دارید.

یکی از معیارهای ارزیابی منابع اطلاعاتی است. اعتبار نویسنده، خالق یا ناشر منبع را مشخص می کند.

یکی از راهکارهای انتخاب موضوع، بارش افکار یا طوفان فکری است.

به این صورت که در ارتباط با موضوع موردنظر، با دوستان، هم‌ کلاسی‌ها و حتی اعضاء خانواده صحبت کنید.

هر یک از افراد که در بارش افکار مشارکت دارند، هر آنچه در مورد موضوع مدنظر به ذهنشان می‌رسد یا اطلاعاتی در مورد آن دارند را بیان می‌کنند؛

بنابراین علاوه بر آشنا شدن شما با جنبه‌های مختلف موضوع، احتمالاً ایده‌های جالبی در بین صحبت‌ها مطرح خواهد شد که می‌تواند برای انتخاب موضوع الهام‌بخش باشد.

بازنویسی ساختاری یک عبارت و یا یک جمله با کلمات متفاوت به صورتی که معنی آن تغییر نکند را بازنویسی یا نقل به مضمون گویند.

درواقع روشی است برای انتقال اطلاعات و ایده‌های دیگران از زبان خود شما.

این بخش مقاله، یافته‌های اصلی پژوهش را در قالب زبانی ساده خلاصه می‌کند و آن‌ها را تفسیر می‌کند.

همچنین بین نتایج حاصل از این مطالعه با نتایج سایر مطالعاتی که در این موضوع انجام‌شده مقایسه می‌کند و دلایل شباهت و تفاوت بین نتایج را تفسیر می‌کند.

ماه و سال انتشار یک مقاله در یک مجله است.

معمولا تاریخ انتشار یک مقاله در سرصفحه یا پاصفحه مقالات درج می شوند.

روز، ماه و سال برگزاری همایش است.

معمولا در صفحه عنوان کتابچه چکیده مقالات، درج می شود.

همان تاریخ دفاع پایان نامه است که در صفحه عنوان پایان نامه ها درج می شود.

سالی که در آن کتاب منتشر می شود.

معمولا تاریخ انتشار کتاب در صفحه عنوان کتاب درج می شود.

تاریخ انتشار یا تاریخ دستیابی به یک مطلب اینترنتی است.

تاریخ انتشار برخی مطالب اینترنتی در بالا پا پایین این صفحات درج می شود.

در صورتی که صفحه مربوط به یک مطلب اینترنتی، چنین تاریخی درج نشده باشد، باید تاریخ دسترسی به این مطلب را ذکرکنید.

این امکان وجود دارد که چند عملگر بولی را با همدیگر ترکیب کنید.

هنگامی‌ که از عملگرهای مختلف بولي در يك جستجو استفاده می‌شود باید از روشي كه تودرتوي ناميده می‌شود استفاده کنید.

بر اين اساس کلیدواژه‌های كه می‌خواهیم يكي از آن‌ها هر بار بازيابي شوند در پرانتز قرار می‌ گیرند.

هرگونه فعالیتی است که از سوی اساتید به دانشجو واگذار می­شود؛ مانند نوشتن مقاله، نوشتن گزارش، ارائه کلاسی، پاسخ به یک سؤال و یا هرگونه فعالیتی که نیاز به مطالعه منابع اطلاعاتی و یافتن پاسخ به یک سؤال باشد.

جستجوي عبارتي هنگامي استفاده می‌شود كه کلیدواژه‌ موردنظر شما باید حتماً در كنار يكديگر و همچنين به نظمي كه وارد می‌کند پشت سرهم بيايند.

براي انجام آن به‌صورت معمول باید کلیدواژه ­ها را در نظمي كه می‌خواهیم در بين دو گيومه قرار دهيم.

جستجوی مجاورتی براي محدود كردن فاصله بين دو كليدواژه بكار مي­ رود.

مفهوم معنايي اين است كه هر چه دو كلمه بيشتر به هم نزديك باشند، احتمال اينكه آن‌ها ازنظر مفهومي به هم مرتبط باشند بيشتر است.

این امکان وجود دارد که حداکثر فاصله بين دو کلمه را هم مشخص کنید. براي انجام آن شما می‌توانید با قرار دادن NEAR/n بین دو کلیدواژه، حداکثر فاصله بین دو کلیدواژه را تعریف کنید.

جستجوي ميداني یا جستجوی فیلدی، توانايي محدود كردن جستجو به یک یا چند فيلد خاص را فراهم می‌کند.

مهم‌ترین اين فيلدها شامل عنوان، موضوع، نویسنده، مجله و چكيده هست.

وقتی کل جمله، سؤال یا عبارت را در موتور جستجویی مانند گوگل تایپ می­ کنیم، گوگل می­تواند کلمات مهم را از کلمات بی اهمیت جدا کند.

یا به عبارتی جستجو با واژه هایی که در عنوان، چکیده یا متن کامل اثر وجود دارد. این عملکرد گوگل، جستجوی زبان طبیعی نام دارد.

جستجوي کوتاه‌سازی هنگامي استفاده می‌ شود كه شما بخواهید با یک جستجو، تمامی شکل­ های مختلف یک کلیدواژه را جستجو کنید.

براي انجام آن شما می‌توانید با قرار دادن كاراكتر *، در انتهای کلیدواژه، تمامی شکل­های آن كلمه را بازيابي کنید

بیان نکات مهم متن اصلی به زبان خودتان.

تنها نکات اصلی و کلیدی متن را با زبان خودتان و با کلماتی متفاوت از متن اصلی بیان کنید

دائره‌المعارف‌ها نقطه شروع خوبی برای کسب اطلاعات‌پایه هستند.

دائره‌المعارف، مجموعه‌ای از دانش‌هاست که در قالب مقاله‌های کوتاه به زبانی ساده به‌صورت مختصر و مفید تدوین می‌شود.

دائره‌المعارف‌های تخصصی برای آشنایی با دانش خاص یک حوزه موضوعی تدوین می‌شود.

مقالات دائره‌المعارف‌ها توسط متخصصان موضوعی نوشته می‌شود.

ازجمله دائره‌المعارف‌های تخصصی می­ توان به «دائره‌المعارف روان‏شناسی»، «دائره‌المعارف فیزیک»، «دائره‌المعارف پزشکی اسلام و ایران» و «دائره‌المعارف هنر» اشاره نمود.

دائره‌المعارف‌های آنلاین هم می‌توانند برای کسب اطلاعات زمینه‌ای بسیار مناسب باشند.

مدلاین­ پلاس یک دائره‌المعارف تخصصی آنلاین مناسب برای کسب اطلاعات‌پایه‌ای موضوعات حوزه علوم پزشکی است.

ویکی‌پدیا نیز یک دائره‌المعارف عمومی آنلاین است که اغلب نقطه شروع خوبی برای آشنایی با یک موضوع است.

نام دامنه در واقع نامی است که وب سایت از طریق آن قابل دستیابی خواهد بود.

به‌طور کلی یک آدرس اینترنتی، از دو بخش نام دامنه و دامنه تشکیل شده‌است

برای مثال در یک آدرس اینترنتی مثلاً example.ir نام دامنه همان کلمه example است و دامنه نیز همان .ir یا دیگر موارد مشابه مانند .com یا.org است.

فرایندی است که مقالات تخصصی و کتابهای علمی، به‌صورت همه جانبه توسط متخصصان همان رشته بررسی و ارزیابی و سپس منتشر می شوند.

به عبارت دیگر، فرایند ارزیابی متون علمی (مقاله و کتاب) توسط متخصصان موضوعی، قبل از انتشار آن متون را داوری همتا گویند.

کسانی که بعنوان داور انتخاب می‌شوند، باید تا حد ممکن در زمینه علمی مربوطه توانا و مجرب باشند. در داوری همتا، داور باید به نقاط قوت و ضعف اثر توجه کند و در صورت امکان راهکارهایی را برای رفع اشکالات موجود توصیه نماید

دوره انتشار، عددی است که سال انتشار یک مجله را مشخص می کند.

در یک دوره، چند شماره منتشر می شود.

شماره انتشار، شماره ای است که به قسمتی از یک اثر که جزئی از یک پیایند است داده می شود. شماره ها ممکن است از شماره اول تا آخر به طور ترتیبی جلو برود. اما اگر مجله به چند دوره تقسیم شود، معمولا هر دوره، مجددا از شماره یک شروع می شود.

منظور از دوره: فرض کنید مجله فیض از سال 1395 شروع به انتشار کرده است.

بنابراین اگر در سال 1395 دوره یک مجله، 20 است یعنی سال 1395 بیستمین سالی است که این مجله منتشرشده است.

منظور از شماره: تعداد شماره‌های منتشرشده یک مجله در یک سال است. اگر مجله‌ای فصلنامه باشد در یک سال 4 شماره و اگر ماهنامه باشد، در یک سال 12 شماره منتشر می‌شود. بنابراین شماره 3 مربوط به یک فصلنامه، مربوط به فصل پاییز است.

یکی از معیارهای ارزیابی منابع اطلاعاتی است.

کاربردی بودن (محتوا، سطح و طول) منبع با موضوع موردنظر را مشخص می کند

یکی از معیارهای ارزیابی منابع اطلاعاتی است.

مناسب بودن تاریخ انتشار منبع اطلاعاتی برای موضوع موردنظر را مشخص می کند.

نشریه ای که معمولا روزانه منتشر می شود، وقایع را گزارش می کند و در ارتیاط با موضوع های روز به بحث می پردازد.

 اطلاعاتی که با مطالعه روش کار به دست خواهید آورد شامل موارد زیر است:

جنبه‌ای از موضوع است که شما به آن علاقه‌ مندید و می‌ خواهید در موردش بیشتر بدانید.

استناددهی سبک‌های مختلفی دارد که کم‌وبیش به یکدیگر شبیه‌اند.

مهم این است که مطابق با استانداردی که مربوط به مجله یا حوزه موردنظر شماست، نشانی منبع مورداستفاده‌مان را به‌خوبی در اختیار مخاطب قرار دهیم.

معمولاً در حوزه علوم پزشکی از سبک استناددهی ونکوور استفاده می‌شود.

به استفاده غیرعمدی یا دانسته و یا بی‌ملاحظه از کلمات، ایده‌ها، عبارات، ادعا و یا استنادات دیگران بدون قدردانی و توضیح و استناد مناسب به آن‌ها گفته می‌شود.

عبارت است از حرف ها، اعداد و نشانه هایی که جای کتاب در قفسه را نشان می دهد.

شماره راهنما معمولا شامل شماره رده بندی موضوعی و نشانه نویسنده کتاب است.

یکی از معیارهای ارزیابی منابع اطلاعاتی است.

قابلیت اطمینان و درستی محتوای منابع را مشخص می کند.

صفحه ای که عنوان پایان نامه، نام دانشجو، نام اساتید راهنما و مشاور، تاریخ دفاع، نام دانشگاه و رشته تحصیلی دانشجو در آن درج می گردد.

معمولا صفحه دست چپ از دومین صفحه کتاب که عنوان کامل، نام نویسنده، نام ناشر و تاریخ نشر کتاب روی آن درج می شود.

اپراتور AND هنگامي مورد استفاده قرار می‌ گیرد كه درصدد محدود كردن نتيجه جستجو باشيد.

هنگامی‌ که اين عملگر بين دو يا تعداد بيشتري كليدواژه قرار داده می‌شود به اين معنا است كه شما تمایل دارید مدارک جستجو شده شامل تمامی آن کلیدواژه‌ها باشد.

این عملگر هنگامي استفاده می‌ شود كه قصد حذف کلیدواژه‌ای را داشته باشيم.

هنگامی‌که شما نمي­ خواهید مجموعه مدرك­ هايي را در رابطه با يك موضوع دريافت كنید، از اين عملگر استفاده مي­ كنید و به‌ این‌ ترتیب آن مفهوم از مجموعه مدارك بازيابي شده حذف م ي­شود

OR عملگر ديگر می‌ باشد كه وارد كردن آن بين دو يا تعداد بيشتري از کلیدواژه‌ها به معناي گسترش حوزه جستجو می‌باشد.

هنگامی‌ که اين عملگر مورداستفاده قرار گيرد به اين معنا است كه شما تمایل دارید مدارک جستجو شده شامل یک یا تمامی این کلیدواژه‌ها باشد.

 از منطق بولين گرفته‌ شده است و نظامي است كه توسط ریاضی‌ دان انگليسي جورج بول توسعه يافت.

بر این اساس شما می‌ توانید كلمات و عباراتي كه نماينده مفاهيم اصلی سؤال پژوهش شماست با این عملگرها به‌گونه‌ای ترکیب کنید که بهترین و مرتبط‌ ترین نتایج را به دست آورید.

درواقع اساس جستجو بر پايه اين عملگرها می‌باشد كه عبارت است از AND، OR و NOT.

درصورتی‌که به دنبال تعریف واژه باشید، از فرهنگ لغت تخصصی یک حوزه استفاده کنید.

«فرهنگ لغات و اصطلاحات تخصصی فیزیک»، «فرهنگ لغات تخصصی اقتصاد و بانکداری»، «فرهنگ جامع واژگان و اصطلاحات پزشکی» مثال‌هایی از فرهنگ لغت تخصصی هستند.

نشریه ای که سالی چهار بار، یعنی یک شماره در هر فصل، منتشر می شود.

لیستی است از اطلاعات کتابشناختی مربوط به آثاری که در نگارش اثر خود از آنها استفاده کردیم.

معمولا در انتهای مقاله، کتاب و سایر منابع اطلاعاتی می آید.

لیستی است از محتوای یک کتاب، عینا به ترتیبی که در کتب آمده است. 

 پایگاه اطلاعاتی از تمامی آیتم های نگهداری شده در کتابخانه.

با جستجو در این فهرست،  شما می توانید محل قرار گرفتن منابع کتابخانه مانند کتاب ها، سی دی، پایان نامه و ... را  پیدا کنید.

مهم‌ترین فيلدها شامل عنوان، موضوع، نویسنده، مجله و چكيده هست.

هنگام جستجوی مقالات، توانايي محدود كردن جستجو به فيلدي معين، ميزان ربط مدرك بازيابي شده را افزايش می‌دهد.

به مجله ای که ماهی یک بار نوشته می شود اطلاق می شود.

متن کامل مدرکی که اطلاعات مورد نیاز را در بردارد.

نشریه ای است با عنوان مشخص که به صورت شماره های پیاپی با فاصله زمانی منظم منتشر می شود و حاوی مقالاتی  درباره موضوع های مختلف از نویسندگان مختلف است.

فاصله زمانی شماره های یک مجله معمولا به صورت ماهنامه، دوماهنامه، فصلنامه و دوفصلنامه است. به عنوان مثال، مجله «دانشور پزشکی، دوماهنامه است و مجله «افق دانش» به صورت فصلنامه منتشر می شود.

مجله ممکن است برای عامه مردم تهیه شود و یا اختصاص به موضوع خاص یا گروه معینی داشته باشد. به عنوان مثال مجله «خانواده سبز» یک مجله عمومی و مجله «میکروب شناسی پزشکی ایران» یک مجله علمی است.

آزمون CRAAP در تصمیم­ گیری در مورد مفید و معتبر بودن موضوع به شما کمک می‌کند.

این آزمون فهرستی از سؤالاتی است که به شما در ارزیابی منابع کمک می‌کند.

5 معیار ارزیابی شامل روزآمدی، صحت، اعتبار، هدف و ربط است.

نوشته ای درباره یک موضوع که غالبا جهت درج در یک مجله یا روزنامه یا جهت ارائه در یک همایش تهیه می شود.

 اطلاعاتی که با مطالعه مقدمه به دست خواهید آورد شامل:

شخص، شرکت یا سازمانی که مسئولیت انتشار یک کتاب یا سایر منابع اطلاعاتی را به عهده ارد.

به زمانی برمی‌ گردد که فرد تصور می‌کند چون استناد می‌ دهد می‌تواند هر میزان که می‌خواهد از نوشته‌های دیگران کپی‌برداری کند.

واضح است که نمی‌ توان مطالب یک مقاله را حتی با ذکر استناد به‌کرات نقل کرد و مدعی بود که اثر جدیدی خلق‌شده است.

در انتهای برخی کتاب‌ها شما لیست الفبایی از مهم‌ترین واژه‌ها و مفاهیم موضوعی که در محتوای کتاب اشاره‌ شده همراه با ارجاع به شماره صفحه یا صفحاتی که محل اطلاعات موردنظر را نشان می‌ دهند می‌ بینید.

یکی از معیارهای ارزیابی منابع اطلاعاتی است.

دلیل وجود منبع را مشخص می کند.

محل کار نویسنده را مشخص می کند.

یک واژه یا عبارتی که کاربر در خط جستجو تایپ می کند تا مقالات یا کتاب هایی که شامل آن واژه یا عبارت هستند را بازیابی کند.

برخی کتاب‌ها در انتهای خود، واژه‌های تخصصی که در محتوای کتاب به آن‌ها اشاره‌ شده را لیست می‌ کنند.

واژه‌نامه انتهای کتاب‌ها معمولاً به دو شیوه ارائه می‌شوند: 

بنابراین درصورتی‌ که در حین مطالعه کتاب، به واژه یا اصطلاحی برخورد کردید که برای شما ناآشنا بود، می‌توانید با مراجعه به لیست الفبایی واژه‌های تخصصی که در انتهای برخی کتاب‌ها آمده، اطلاعات بیشتری در مورد آن واژه به دست آورید.

رساله ای که به وسیله یک دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد یا دکتری به عنوان بخشی از تحصیلات دانشگاهی و برای احراز درجه مزبور ارائه می شود.

نتایج حاصل از کار پژوهشی دانشجو در طول دوره تحصیلی کارشناسی ارشد یا دکتری، در رساله دانشجویی ارائه می شود.

پایگاه های اطلاعاتی حاوی اطلاعاتی در مورد مقاله، کتاب، پایان نامه و .. است.

این اطلاعات معمولا شامل جزئیات نام نویسنده، عنوان، تاریخ انتشار و ... است.

در یک پایگاه اطلاعاتی، اطلاعات مقالات مجلات و کتابها، به نحوی ذخیره سازی و سازماندهی شده اند که قابل بازیابی و جستجو باشند.

معمولا دانشگاه ها برای دستیابی به اطلاعات پایگاه های اطلاعاتی باید مبلغی پرداخت کنند.

پایگاه اطلاعاتی معمولا یک موضوع خاص یا گروهی از موضوعات را پوشش می دهند.

به عنوان مثال پایگاه اطلاعاتی Pubmed، یک پایگاه اطلاعاتی است که امکان جستجو بین مقالات حوزه علوم پزشکی را فراهم می آورد.

برخی پایگاه های اطلاعاتی امکان دسترسی به متن کامل مقالات و کتابها را نیز فراهم می آورند.

 بخش آغازین یک کتاب است.

خلاصه‌ای از کل کتاب است و یک دید کلی از کتاب به خواننده می‌دهد.

با مطالعه پیشگفتار شما متوجه می‌شوید که بعد از خواندن کتاب چه اطلاعات و یا دانشی کسب خواهید کرد.

روش تولید و انتشار اطلاعات و چگونگی تغییر اطلاعات در طول زمان را بیان می­ کند.

به‌عبارت‌دیگر پیشرفت پوشش رسانه‌ای یک واقعه در طول زمان را نشان می‌دهد.

چرخه اطلاعات میزان اطلاعات و همچنین کمیت و کیفیت اطلاعات ارائه‌شده در هر مرحله از چرخه را نشان می‌دهد.

ارائه فشرده و دقیق محتوای یک مدرک.

خلاصه ای است از یک نوشته که شامل فشرده تمام مطالب مهم آن است.

معمولا کتابها، اطلاعات جامعی در ارتباط با یک موضوع را ارائه می کنند.

کتابها ممکن است به موضوعات عمومی یا علمی بپردازند.

به عنوان مثال کتاب «آشپزی آسان» یک کتاب عمومی و کتاب «میکروبیولوژی و عفونت­های میکروبی» یک کتاب علمی محسوب می شود.

کتاب‌ها شامل توضیحات مقدماتی و دورنمایی از جنبه­ های گوناگون یک موضوع است و نسبت به مقالات پژوهشی، اطلاعات جامع­تری در مورد یک موضوع ارائه می­ دهند و به همه جنبه‌های یک موضوع می‌پردازند.

کلمه یا عبارت مهمی از یک عنوان یا از یک متن است.

عمومی­ترین موتور کاوش گوگل است، به‌طوری‌که روش ساده‌ای برای جستجو در متون علمی فراهم می‌کند.

با استفاده از این ابزار می‌توانید به مقالات، پایان‌نامه‌ها و کتاب‌ها از ناشران علمی و دانشگاه‌ها دسترسی داشته باشید.

 نمای ظاهری گوگل­اسکالر همانند یک موتور جست‌و‌جوی اینترنتی است؛ اما در حقیقت، ابزاری کارآمد برای دسترسی همه افراد به مقالات و تازه‌های علمی و دانشگاهی محسوب می‌شود.

می‌توانید با جستجو در گوگل ­اسکالر عناوین و چکیده مقالات را ببینید و در صورت موجود بودن، متن کامل مقاله را دریافت کنید.

در اين قسمت مقاله معمولاً نتايج حاصل‌ شده از پژوهش ذكر می‌شود.

عمده مطالب این بخش در قالب جدول و نمودار ارائه می‌شود.